اسهال یکی از مشکلات گوارشی رایج است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی مثل عفونتها، مسمومیت غذایی، استرس، یا تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی باشد. در این شرایط، انتخاب غذاها و نوشیدنیهای مناسب میتواند به کاهش علائم و بهبود سریعتر کمک کند. در این مقاله، به بررسی بهترین غذاها و نوشیدنیها برای درمان اسهال، غذاهایی که باید از آنها اجتناب شود، و راهکارهای تغذیهای برای جبران مایعات از دست رفته میپردازیم.
غذاهای مناسب برای کاهش علائم اسهال
- غلات کمفیبر و نشاستهای زمانی که دچار اسهال میشوید، توصیه میشود که غذاهای کمفیبر و ساده مصرف کنید. این نوع غذاها هضم آسانتری دارند و میتوانند به کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج کمک کنند. غذاهایی مثل برنج سفید، نودل، ماکارونی، و نان تست به دلیل داشتن کربوهیدراتهای ساده و کمفیبر، مناسبترین گزینهها هستند. برنج و نودل، بهخصوص زمانی که با نمک کمی پخته شوند، میتوانند به تأمین الکترولیتهای مورد نیاز بدن کمک کنند.
- سبزیجات پخته شده سبزیجات خام میتوانند باعث تحریک روده و تشدید علائم اسهال شوند. به همین دلیل، مصرف سبزیجات پخته توصیه میشود. سیبزمینی آبپز، هویج پخته، لوبیاسبز و کدو سبز از جمله سبزیجاتی هستند که به راحتی هضم میشوند و مواد مغذی لازم را به بدن میرسانند. این سبزیجات حاوی ویتامینها و مواد معدنی ضروری هستند که به جبران مواد از دست رفته کمک میکنند.
- سوپ و کراکر مصرف سوپهای سبک و شفاف یکی از بهترین راهها برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته است. سوپهای سبزیجات یا سوپ مرغ بدون چربی میتوانند به آبرسانی و تامین سدیم کمک کنند. همچنین، کراکرهای نمکی با داشتن نمک و نشاسته میتوانند به تنظیم الکترولیتها و کنترل اسهال کمک کنند.
- مرغ و بوقلمون بدون چربی پروتئینها نیز برای درمان اسهال مهم هستند. اما باید به سراغ پروتئینهای کمچرب بروید. مرغ بدون پوست و بوقلمون بدون چربی به دلیل هضم راحت و نبودن چربی اضافی، گزینههای مناسبی هستند. برای طعم دادن به آنها، بهتر است از سبزیجات خشک و تازه مثل ریحان، جعفری یا آویشن استفاده کنید و از ادویههای تند اجتناب کنید.
- تخم مرغ آبپز تخم مرغ منبعی غنی از پروتئین است که هضم آن آسان بوده و میتواند به بهبود سریعتر علائم اسهال کمک کند. تخم مرغ آبپز ساده به دلیل نداشتن چربی اضافی و فیبر، برای بیماران مبتلا به اسهال مناسب است. فقط بهتر است از افزودن چاشنیهای تند یا چرب به آن پرهیز کنید.
غذاهای مضر برای جلوگیری از تشدید اسهال
- غذاهای پرچرب مصرف غذاهای سرشار از چربی مثل غذاهای سرخشده، سوسیس، گوشتهای چرب و انواع سسهای چرب میتواند به تشدید علائم اسهال منجر شود. چربیها به زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند و میتوانند باعث کاهش عملکرد روده در جذب مواد مغذی شوند.
- لبنیات لبنیات ممکن است برای برخی افراد باعث تشدید اسهال شوند، بهویژه در شرایطی که بدن توانایی هضم لاکتوز را ندارد. شیر، پنیر، خامه و کره از جمله محصولات لبنی هستند که باید در دوران اسهال از مصرف آنها اجتناب کنید. اما ماست ساده به دلیل دارا بودن پروبیوتیکها میتواند به بهبود عملکرد روده کمک کند و استثناء محسوب میشود.
- غذاهای تند و ادویهدار غذاها و ادویههای تند به تحریک سیستم گوارش منجر میشوند و میتوانند علائم اسهال را تشدید کنند. ادویههایی مثل فلفل قرمز، کاری و زنجبیل از جمله موادی هستند که باید از مصرف آنها پرهیز کنید. به جای این ادویهها، از نمک یا گیاهان خشک برای طعمدهی به غذا استفاده کنید.
- غذاها و نوشیدنیهای شیرین مصرف زیاد قند میتواند باعث آزاد شدن آب در رودهها و تشدید اسهال شود. غذاهای شیرین مثل شیرینیجات، آبنبات، نوشابه و شربتها میتوانند علائم را بدتر کنند. حتی شیرینکنندههای مصنوعی مانند سوربیتول نیز میتوانند علائم را تشدید کنند.
- غذاهای گازدار و نفاخ غذاهایی که باعث تولید گاز در دستگاه گوارش میشوند، میتوانند علائم اسهال را تشدید کنند. این غذاها شامل سبزیجات خانوادهی کلم مثل کلم بروکلی و گلکلم هستند. همچنین، حبوبات و نوشیدنیهای گازدار نیز از جمله موادی هستند که باید در طول اسهال از مصرف آنها اجتناب کنید.
نوشیدنیهای مناسب برای جبران مایعات و الکترولیتها
- آب الکترولیتدار پارس گیتا دارو مصرف آبهای الکترولیتدار از محصولات پارس گیتا دارو به تامین سدیم و پتاسیم مورد نیاز بدن کمک میکند و میتواند از کمآبی بدن جلوگیری کند. این نوع آبها بهویژه در شرایطی که اشتها به غذا کاهش یافته یا فرد دچار حالت تهوع است، مفید هستند.
- نوشیدنیهای ورزشی نوشیدنیهای ورزشی که حاوی سدیم و پتاسیم هستند، میتوانند به جایگزینی الکترولیتها کمک کنند و از کمآبی بدن جلوگیری کنند. این نوشیدنیها همچنین به آبرسانی سریع بدن و جلوگیری از تحریک روده کمک میکنند.
- آب ساده آب، مهمترین نوشیدنی در دوران اسهال است و به جایگزینی مایعات از دست رفته کمک میکند. بهتر است آب را به صورت جرعه جرعه و در طول روز مصرف کنید تا از کمآبی بدن جلوگیری کنید.
زمان مراجعه به پزشک
اگر اسهال همراه با تب، درد شدید معده، یا دفع خون در مدفوع باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر اسهال بیش از سه هفته طول کشید یا نتوانستید مواد مغذی و مایعات کافی را جایگزین کنید، باید با پزشک مشورت کنید تا از وجود مشکلات جدیتر اطمینان حاصل شود.
نتیجهگیری
برای بهبود اسهال، باید از غذاهای مناسب و کمچرب استفاده کرد و از مصرف غذاهای پرچرب، تند و شیرین پرهیز کرد. همچنین، نوشیدنیهای حاوی الکترولیت مانند آب الکترولیتدار پارس گیتا دارو میتوانند به تامین مایعات و الکترولیتهای از دست رفته کمک کنند. اگر علائم اسهال شدیدتر شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- بهترین غذا برای درمان اسهال چیست؟ غذاهایی مانند برنج سفید، نودل، سوپ مرغ بدون چربی و سبزیجات آبپز از بهترین گزینهها برای درمان اسهال هستند. این غذاها کمفیبر و راحتهضم هستند و میتوانند به کاهش علائم کمک کنند.
- آیا میتوان در دوران اسهال از لبنیات استفاده کرد؟ بهتر است در دوران اسهال از مصرف لبنیات مانند شیر، پنیر و کره اجتناب کنید، زیرا ممکن است هضم آنها دشوار باشد. اما ماست ساده به دلیل داشتن پروبیوتیکها میتواند مفید باشد.