سکته مغزی دومین علت مرگ و میر در سراسر جهان است و یکی از علل اصلی بروز ناتوانی و معلولیت در افراد است. با وجود پیشرفت های زیاد در زمینه پزشکی، پزشکان تا کنون نتوانسته اند با این بیماری به طور کامل مقابله کنند. تنها راهی که می تواند از بروز ناتوانی های برگشت ناپذیر سکته مغزی جلوگیری کند، تشخیص زودرس نشانه های سکته مغزی و درمان فوری آنها است.
سکته مغزی به وضعیتی اطلاق می شود که خونرسانی به بخشی از مغز دچار اختلال شود و اکسیژن و مواد غذایی به درستی به سلول های مغزی نرسند. نرسیدن اکسیژن و مواد غذایی به سلول های مغزی در نهایت باعث مرگ آنها و آسیب برگشت ناپذیر مغزی می شود. شناخت علائم سکته مغزی می تواند به افراد کمک کند که با انجام اقدامات اولیه فوری از رخداد آسیب برگشت ناپذیر ناشی از سکته مغزی جلوگیری کنند.
سکته مغزی چیست و چه علائمی دارد؟
سکته مغزی یک اختلال عصبی (نورولوژیک) است که در اثر اختلال در خونرسانی به سلول های مغزی رخ می دهد. سکته مغزی علل مختلفی دارد اما غالبا در اثر پارگی رگ های مغزی (سکته هموراژیک) یا انسداد عروق مغزی (سکته ایسکمیک) رخ می دهد. اختلال در خونرسانی به سلول های مغزی، مانع از عملکرد طبیعی سلول های مغزی می شود و باعث بروز نشانه های سکته مغزی می گردد.
معمولا سکته مغزی بدون علائم هشدار دهنده بروز پیدا می کند اما ممکن است با علائم جزئی همراه باشد. کسی که دچار سکته مغزی شده است باید به سرعت به مرکز درمانی منتقل شود تا با انجام اقدامات درمانی فوری از بروز صدمه دائمی مغز جلوگیری شود. برای اینکه سکته مغزی را به سرعت تشخیص دهید و بیمار را به سرعت به مرکز درمانی منتقل کنید، باید با علائم اولیه و عمومی آن آشنا باشید. این علائم عبارت اند از:
– فلج یا افتادن یکطرفه صورت به طوری که فرد قادر نیست لبخند بزند
– بی حسی و ضعف در دست ها به شکلی که فرد نمی تواند دست خود را بلند کند
– ناتوانی در حرف زدن (حرف زدن نامفهوم و مبهم) علی رغم هوشیاری کامل بیمار
– بی حسی یا فلج شدن یکطرفه بدن
– از دست دادن ناگهانی بینایی یا تاری دید
– سردرد شدید و ناگهانی که از اصلی ترین نشانه های سکته مغزی است
– سرگیجه
– ناتوانی در حفظ تعادل
– ناتوانی در بلع
– سردرگمی و از دست دادن هوشیاری
نشانه های سکته مغزی در هر نوع از سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی انواع مختلفی دارد که بسته به نوع آن علائم مختلفی بروز پیدا می کند. سکته مغزی می تواند خفیف، شدید، خاموش و گذرا باشد که در ادامه علائم هر کدام را توضیح می دهیم.
نشانه های سکته مغزی خفیف
علائم سکته مغزی خفیف بسته به ناحیه درگیر و شدت اختلال در خونرسانی، متغیر است. گاهی اوقات ممکن است علائم سکته مغزی خفیف طی چند دقیقه یا چند ساعت ناپدید شوند ولی بهتر است نادیده گرفته نشوند. علائم سکته مغزی خفیف می تواند یک هشدار برای رخداد سکته مغزی شدید باشند و در صورت داشتن این علائم باید به مراکز درمانی مراجعه کنید. نشانه های سکته مغزی خفیف عبارت اند از:
– احساس ضعف یا فلج کامل در یک یا دو طرف بدن
– ناتوانی در حرف زدن (تلفظ نادرست کلمات و نامفهوم صحبت کردن)
– وجود مشکل در بینایی شامل دوبینی، کاهش دید یا از دست رفتن کامل بینایی در یک یا دو چشم
– سردرد شدید که به صورت ناگهانی شروع شده باشد
– احساس سردرگمی، گیجی و عدم تعادل
– بی حسی در یک یا دو طرف بدن
نشانه های سکته مغزی شدید
علائم سکته مغزی شدید بسیار جدی هستند و نیاز به اقدامات درمانی فوری دارند. این علائم تقریبا با علائم سکته مغزی خفیف یکسان هستند ولی با شدت بیشتر بروز پیدا می کنند.
– سردرد خیلی شدید و ناگهانی
– مشکلات بینایی شدید
– ناتوانی شدید در صحبت کردن
– ضعف شدید و فلج کامل یک یا دو طرف بدن
– ناتوانی شدید در حفظ تعادل
– وجود مشکل در حافظه
– احساس سرگیجه شدید
علائم سکته مغزی خاموش
نشانه های سکته مغزی خاموش معمولا قابل تشخیص نیستند یا به صورت جزئی و خفیف خود را نشان می دهند. علائم این نوع سکته مغزی با مشکلات معمولی اشتباه گرفته می شوند و نادیده گرفته می شوند. این علائم عبارت اند از:
– احساس ضعف یا کاهش قدرت در یک یا چند عضله
– لرزش بدن و ناتوانی در راه رفتن
– ناتوانی در تلفظ کلمات و دشواری در صحبت کردن
– سردرد شدید و ناگهانی
– مشکلات بینایی مثل تاری دید، کاهش دید یا از دست دادن بینایی در یک یا دو چشم
علائم سکته مغزی گذرا
سکته مغزی گذرا وضعیتی است که در آن خونرسانی به بخشی از مغز به صورت موقت دچار مشکل می شود. علت این نوع سکته مغزی، انسداد موقت عروق مغزی و کاهش خونرسانی به سلول های مغزی به صورت موقت است. سکته مغزی گذرا چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد و بعد از آن علائم به طور کامل رفع می شوند. نشانه های سکته مغزی گذرا، مانند علائم عمومی سکته مغزی هستند اما به صورت موقت بروز پیدا می کنند.
درست است که علائم سکته مغزی گذرا، موقت است اما می تواند یک هشدار برای وقوع سکته مغزی شدید باشد. در نتیجه بهتر است در صورت داشتن این علائم به مراکز درمانی مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید تا از رخداد سکته مغزی شدید پیشگیری کنید.
آیا می توان از بروز نشانه های سکته مغزی پیشگیری کرد؟
تنها راه حلی که برای پیشگیری از بروز سکته مغزی وجود دارد، اصلاح سبک زندگی است. از جمله اقداماتی که برای پیشگیری از سکته مغزی می توانید انجام دهید، عبارت اند از:
– کنترل دیابت و فشارخون بالا زیر نظر پزشک متخصص
– کاهش مصرف غذا های پرجرب
– ترک مصرف دخانیات و الکل
– حفظ وزن بدن در محدوده مناسب
– رژیم غذایی سالم حاوی سبزیجات و میوه های تازه
– ورزش منظم
– عدم مصرف دارو های غیر قانونی
جمع بندی
در این مقاله در مورد نشانه های سکته مغزی در انواع مختلف سکته مغزی صحبت کردیم. سکته مغزی وضعیتی که اغلب با ایجاد ناتوانی و معلولیت دائمی در بیمار همراه است. تنها راهی که می تواند از بروز آسیب برگشت ناپذیر مغزی در بیمار جلوگیری کند، تشخیص سریع و درمان به موقع علائم سکته مغزی است. یکی از راه های موثر برای پیشگیری و درمان سکته مغزی، تجویز داروی لیکتور است.
