الزایمر یک بیماری پیچیده است و هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما ترکیب دارو و تغذیه در کنترل آلزایمر نقش مؤثری ایفا می کند و در کنار فعالیت های ذهنی و جسمی می تواند در کند شدن روند پیشرفت آن تاثیر قابل توجهی داشته باشد.
بهترین روش درمان الزایمر در سالمندان
درمان های فعلی برای بیماری الزایمر در سالمندان بر دو محور اصلی استوارند: داروها و روش های غیر دارویی. هدف اصلی این درمان ها، کنترل علائم، کند کردن روند پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیمار و مراقبان او از طریق ترکیب دارو و تغذیه در کنترل آلزایمر است.
داروهای الزایمر در سالمندان
داروهای الزایمر در سالمندان به دو دسته اصلی تقسیم می شوند.
دسته اول مهار کننده های کولین استراز مانند دونپزیل (اریسپت)، ریواستیگمین (اکسلون) و گالانتامین (رازادین) هستند که با افزایش سطح استیل کولین (یک ناقل عصبی مهم در حافظه) در مغز عمل می کنند.
دسته دوم ممانتین (نامندا) است که بر سیستم گلوتاماترژیک مغز اثر گذاشته و به محافظت از سلول های عصبی کمک می کند. گاهی پزشک ترکیبی از این داروهای الزایمر در سالمندان را تجویز می کند.
علاوه بر این ها، بسته به نظر پزشک، ممکن است از داروهای کمکی دیگری مانند قرص لیکتور (برای بهبود جریان خون مغز) یا داروی سیتی کولین (که به عنوان یک محافظ عصبی عمل می کند) نیز استفاده شود. این داروها باید حتما تحت نظر پزشک متخصص مصرف شوند.
· درمان های غیر دارویی
این درمان ها مکمل بسیار مهمی برای داروهای الزایمر در سالمندان هستند و شامل کار درمانی برای حفظ استقلال در فعالیت های روزمره، فیزیو تراپی برای حفظ توان حرکتی و همچنین فعالیت های ذهنی منظم مانند حل پازل، مطالعه و یادگیری مهارت های جدید برای تقویت مغز می شود.
برای درمان الزایمر چه بخوریم؟
ترکیب دارو و تغذیه در کنترل آلزایمر را نمی توان نادیده گرفت. با اینحال، هیچ غذای جادویی برای درمان الزایمر وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی سالم می تواند به سلامت مغز کمک شایانی کند. بهترین رویکرد، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و شبیه به رژیم مدیترانه ای است که سرشار از مواد ضد التهاب و انتی اکسیدان می باشد.
- ماهی های چرب: ماهی هایی مانند سالمون و ساردین منبع غنی اسید های چرب امگا 3 هستند. این چربی های سالم برای ساخت سلول های مغزی و کاهش التهاب در مغز که یکی از عوامل خطر الزایمر است، ضروری می باشند.
- سبزیجات برگ سبز: اسفناج، کلم بروکلی و کلم پیچ سرشار از ویتامین K، فولات و بتا کاروتن هستند. این مواد مغذی به کند کردن روند کاهش شناختی کمک می کنند.
- انواع توت ها: بلوبری، توت فرنگی و تمشک حاوی مقادیر بالایی از انتی اکسیدان های فلاونوئیدی هستند. مطالعات نشان داده که این انتی اکسیدان ها ارتباط بین سلول های مغزی را بهبود بخشیده و حافظه را تقویت می کنند.
- اجیل و مغز ها: انواع آجیل به ویژه گردو، که شکل آن نیز شبیه مغز است، منبع عالی ویتامین E و چربی های سالم می باشد. ویتامین E از سلول های مغز در برابر آسیب رادیکال های ازاد محافظت می کند.
- زرد چوبه: کورکومین موجود در زرد چوبه یک ماده ضد التهاب قوی است و می تواند به پاک سازی پلاک های امیلوئید که از ویژگی های بیماری الزایمر هستند، کمک کند.
- روغن زیتون فوق بکر: این روغن حاوی مقادیر زیادی از انتی اکسیدان های پلی فنول است که با التهاب مبارزه کرده و به سلامت عروق خونی مغز کمک می کند.
کدام میوه برای الزایمر خوب است؟
میوه ها به دلیل دارا بودن ویتامین ها، فیبر و انتی اکسیدان های قدرتمند، سربازان خط مقدم جنگ برای سلامت مغز هستند. گنجاندن میوه های خاصی در رژیم غذایی روزانه می تواند به طور مستقیم به تقویت حافظه و کند کردن روند بیماری های عصبی کمک کند.
- انواع توت ها (بلوبری، توت فرنگی، تمشک): این میوه های کوچک اما قدرتمند، سرشار از انتی اکسیدان هایی به نام فلاونوئید ها هستند. تحقیقات نشان می دهد که فلاونوئید ها از سلول های مغز در برابر آسیب محافظت کنند، بلکه می توانند ارتباط بین نورون ها را بهبود بخشیده و حافظه را تقویت کنند.
- انگور (به ویژه انگور قرمز): انگور قرمز حاوی یک انتی اکسیدان بسیار قوی به نام رزوراترول است. این ماده به کاهش التهاب در مغز و محافظت از سلول های عصبی در برابر آسیب کمک می کند.
- انار: آب و دانه های انار مملو از انتی اکسیدان های قوی هستند که حتی از چای سبز نیز قدرتمند تر عمل می کنند. این انتی اکسیدان ها با رادیکال های ازاد مبارزه کرده و از مغز در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کنند.
- مرکبات: پرتقال، لیمو و گریپ فروت منابع عالی ویتامین C هستند. ویتامین C یک انتی اکسیدان قوی است که از مغز در برابر زوال شناختی مرتبط با افزایش سن محافظت می کند.
- اووکادو: این میوه منحصر به فرد، سرشار از چربی های اشباع نشده سالم و ویتامین E است. ویتامین E به محافظت از سلول های مغز در برابر رادیکال های ازاد کمک کرده و با پیشرفت الزایمر مبارزه می کند.
- کندر: در روایات متعدد به جویدن یا مصرف عرق کندر برای تقویت حافظه تاکید فراوان شده است. کندر در طب سنتی دارای طبیعت گرم و خشک است و برای نشاط ذهن مفید دانسته می شود.
- سیاه دانه (شونیز): پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع) به خواص فراوان سیاه دانه برای درمان بسیاری از بیماری ها اشاره کرده اند. در طب سنتی از آن به عنوان یک ماده موثر برای تقویت سیستم ایمنی و عملکرد مغز یاد می شود.
- عسل: در قران کریم به خواص شفابخش عسل اشاره شده است. عسل یک ماده غذایی کامل و طبیعی است که در تقویت قوای عمومی بدن و به تبع آن، تقویت مغز و حافظه موثر است.
- انجیر و زیتون: این دو میوه مقدس که در قران نیز به انها سوگند یاد شده، سرشار از مواد مغذی و انتی اکسیدان هایی هستند که برای تغذیه سلول های عصبی مفید می باشند.
تذکر مهم: این توصیه ها جنبه طب سنتی و مکمل دارند و به هیچ وجه جایگزین تشخیص و درمان پزشکی نمی شوند. اگر می خواهید ترکیب دارو و تغذیه در کنترل الزایمر اثر گذار باشد، حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
برای جلوگیری از الزایمر چه قرصی بخوریم؟
هیچ قرص مکملی برای جلوگیری از الزایمر وجود ندارد و پایه اصلی پیشگیری، سبک زندگی سالم است. با این حال، برخی مکمل ها تحت نظر پزشک می توانند به عنوان یک اقدام کمکی مفید واقع شوند. این مکمل ها می توانند بخشی از یک برنامه جامع برای ترکیب دارو و تغذیه در کنترل الزایمر باشند.
- مکمل های امگا 3 (روغن ماهی): این مکمل ها منبع غلیظی از DHA را فراهم می کنند که یک جزء ساختاری حیاتی برای مغز است و برای حفظ سلامت سلول های عصبی ضروری می باشد.
- ویتامین E: این ویتامین یک انتی اکسیدان قوی است که از سلول های مغز در برابر آسیب محافظت می کند. توجه داشته باشید که مصرف دوز بالای آن حتما باید تحت نظر پزشک باشد.
- ویتامین های گروه B: کمبود این ویتامین ها می تواند منجر به مشکلات حافظه و شبیه سازی علائم زوال عقل شود. این ویتامین ها به کاهش سطح هموسیستئین، که یک عامل خطر برای بیماری های عروقی مغز است، کمک می کنند.
- کورکومین (ماده موثر زرد چوبه): مکمل کورکومین به دلیل خواص ضد التهاب و انتی اکسیدانی قوی خود می تواند به کاهش التهاب مغز کمک کند.
- جینکو بیلوبا: اگرچه شواهد درباره ان قطعی نیست، اما برخی مطالعات نشان داده اند که این گیاه می تواند با بهبود جریان خون در مغز، به بهبود عملکرد شناختی در سالمندان کمک کند.
هشدار: خود سرانه از هیچ مکملی استفاده نکنید. حتما با پزشک متخصص در مورد نیاز و دوز مناسب مشورت نمایید.
چه غذا هایی برای الزایمر مضر است؟
برای حفظ سلامت مغز، محدود کردن یا اجتناب از مصرف برخی غذا ها به اندازه مصرف غذا های مفید اهمیت دارد. این غذا ها می توانند باعث التهاب، استرس اکسیداتیو و آسیب به عروق خونی مغز شوند.
- غذا های فرآوری شده و فست فود ها: این غذا ها معمولا سرشار از چربی های ناسالم، قند های افزوده و نمک هستند و ارزش غذایی بسیار پایینی دارند. مصرف انها با افزایش التهاب در بدن و مغز مرتبط است.
- چربی های اشباع و ترانس: این چربی های مضر که در کره، روغن نباتی جامد، شیرینی های صنعتی و غذا های سرخ کردنی یافت می شوند، می توانند سطح کلسترول بد (LDL) را افزایش داده و به عروق خونی مغز آسیب برسانند.
- قند و شکر افزوده: مصرف بالای قند در نوشابه ها، ابمیوه های صنعتی و شیرینی جات نه تنها باعث افزایش قند خون می شود، بلکه می تواند منجر به التهاب مزمن و کوچک شدن مناطق کلیدی حافظه در مغز شود.
- نمک و غذا های شور: مصرف زیاد نمک مستقیما با افزایش فشار خون مرتبط است. فشار خون بالا یکی از اصلی ترین عوامل خطر برای آسیب دیدن عروق ریز مغز و در نهایت زوال عقل عروقی و الزایمر می باشد.
- کربو هیدرات های تصفیه شده: نان سفید، پاستای سفید و برنج سفید به سرعت به قند تبدیل می شوند و اثراتی مشابه قند و شکر افزوده بر روی مغز دارند. انها می توانند باعث نوسانات قند خون و افزایش التهاب شوند.
جمع بندی
سلامت مغز شما در گرو یک سبک زندگی سالم است. یک استراتژی موثر، ترکیب دارو و تغذیه در کنترل الزایمر است. اگر داروهای الزایمر در سالمندان توسط پزشک تجویز شده، پیروی از یک رژیم غذایی سالم می تواند اثرات این دارو ها را تقویت کند. با ترکیب تغذیه مناسب (شبیه رژیم مدیترانه ای)، فعالیت بدنی منظم، چالش های ذهنی و کنترل عوامل خطر، بهترین قدم را برای پیشگیری از الزایمر و تقویت حافظه بردارید و برای درمان حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
